Wymagane kwalifikacje nauczyciela bibliotekarza
Stanowisko nauczyciela bibliotekarza regulowane jest przepisami prawa, określonymi w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 2023 roku, w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Zgodnie z obowiązującym prawem, kwalifikacje zdobywa się poprzez ukończenie studiów lub przewidzianych kursów. Wymóg ten obejmuje zarówno wiedzę z zakresu bibliotekoznawstwa, jak i przygotowanie pedagogiczne, które pozwala na pracę z uczniami w placówkach oświatowych.
Ścieżki zdobywania kwalifikacji są ściśle określone i obejmują m.in.:
- ukończenie studiów pierwszego i drugiego stopnia lub jednolitych magisterskich w zakresie bibliotekoznawstwa wraz z przygotowaniem pedagogicznym;
- ukończenie studiów na innym kierunku i równocześnie studiów podyplomowych z bibliotekoznawstwa, przy jednoczesnym posiadaniu przygotowania pedagogicznego;
- ukończenie studiów bibliotekoznawczych prowadzonych zgodnie z przepisami obowiązującymi przed 3 sierpnia 2019 r.;
- posiadanie wykształcenia nauczycielskiego oraz dodatkowych kwalifikacji, takich jak: studia podyplomowe w zakresie bibliotekoznawstwa, kurs kwalifikacyjny, zakład kształcenia nauczycieli w specjalności bibliotekoznawstwo lub pomaturalne studium bibliotekarskie.
Dodatkowo, zgodnie z § 7 ust. 2 rozporządzenia, w szkołach podstawowych kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela bibliotekarza posiada również osoba, która ukończyła zakład kształcenia nauczycieli w specjalności bibliotekoznawstwo.
Jakie są obowiązki nauczyciela bibliotekarza?
Zakres zadań nauczyciela bibliotekarza wynika z regulacji prawnych i znajduje odzwierciedlenie w statutach szkolnych. Oba dokumenty wskazują szczegółowo, jakie czynności bibliotekarz wykonuje w ramach codziennej pracy. Podstawowe obowiązki koncentrują się na obsłudze księgozbioru, wspieraniu uczniów w rozwijaniu zainteresowań czytelniczych oraz prowadzeniu działań o charakterze wychowawczo-edukacyjnym.
W praktyce obowiązki bibliotekarza szkolnego obejmują:
- udostępnianie książek i innych materiałów zarówno w wypożyczalni, jak i czytelni, a także przekazywanie zbiorów do pracowni przedmiotowych;
- prowadzenie działań informacyjnych oraz promujących czytelnictwo i zbiory biblioteki,
- doradzanie uczniom w wyborze lektur z uwzględnieniem ich indywidualnych zainteresowań i potrzeb;
- dbanie o odpowiednie wyposażenie, porządek i estetykę przestrzeni bibliotecznej;
- gromadzenie materiałów zgodnych z potrzebami dydaktycznymi szkoły;
- prowadzenie ewidencji zbiorów bibliotecznych;
- klasyfikowanie, katalogowanie i techniczne opracowywanie książek oraz innych materiałów, a także czuwanie nad ich konserwacją;
- dokumentowanie pracy biblioteki, sporządzanie statystyk dziennych i okresowych oraz monitorowanie poziomu aktywności czytelniczej uczniów.
Zarządzanie biblioteką szkolną z programem MOL NET+
Program MOL NET+ to nowoczesne rozwiązanie, które znacząco usprawnia pracę bibliotek szkolnych. System ułatwia ewidencję zbiorów, rejestrowanie wypożyczeń i zwrotów, generowanie raportów oraz analizowanie statystyk czytelnictwa. Intuicyjny interfejs pozwala bibliotekarzowi szybko wykonywać codzienne obowiązki i efektywnie zarządzać całym księgozbiorem.
Z programu korzyści czerpią również uczniowie i nauczyciele, którzy mogą przeglądać katalog online o każdej porze i z dowolnego urządzenia. MOL NET+ umożliwia także korzystanie z e-legitymacji jako karty bibliotecznej, co przyspiesza obsługę czytelników i eliminuje konieczność używania tradycyjnych kart. Dodatkowym udogodnieniem jest obsługa ewidencji darmowych podręczników. Funkcja ta pomaga szkołom w prowadzeniu dokumentacji i rozliczaniu dotacji zgodnie z aktualnymi przepisami.
Ile wynosi pensum nauczyciela bibliotekarza?
Czas pracy nauczyciela bibliotekarza został uregulowany Kartą Nauczyciela (art. 42 ust. 1, ust. 2, ust. 3) oraz Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2017 r. poz. 649). Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych wynosi 30 godzin po 60 minut każda. To odróżnia bibliotekarza od nauczycieli przedmiotowych, których godziny lekcyjne mają 45 minut, jednak do ich obowiązków należą na przykład dyżury podczas przerw.
Nauczyciel bibliotekarz wykonuje swoje obowiązki przez pełną godzinę zegarową, także w czasie przerw, kiedy to uczniowie mogą korzystać ze szkolnej biblioteki.
Szkolenie dla bibliotekarzy – udaj się na IV Kongres Bibliotekarzy Szkolnych
IV Kongres Bibliotekarzy Szkolnych to wydarzenie organizowane przez firmę VULCAN, dedykowane nauczycielom bibliotekarzom z całego kraju. Event odbędzie się 19–20 listopada 2025 r. w Poznaniu, w hotelu Novotel Poznań Centrum przy al. Andersa 1.
Program obejmuje prelekcje, warsztaty i spotkania integracyjne. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. Anna Dziewit-Meller i Marcin Meller, którzy poprowadzą prelekcję na temat promocji czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Ważnym punktem wydarzenia będzie także zwiedzanie Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, zaplanowane na pierwszy dzień kongresu.
Ponadto w ramach kongresu zaplanowano m.in.:
- warsztaty dotyczące obsługi systemu MOL NET+, w tym pracy z e-wypożyczeniami, inwentaryzacją i funkcjami systemowymi;
- sesje tematyczne poruszające kwestie organizacji biblioteki, promocji czytelnictwa oraz wdrażania nowoczesnych rozwiązań technologicznych w pracy biblioteki szkolnej;
- elementy integracyjne, jak np. zwiedzanie Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, będące częścią programu pierwszego dnia kongresu.
Oferujemy także opcje zakwaterowania w dniach kongresowych (z kolacją powitalną). Pełną agendę, listę prelegentów oraz program prezentacji znajdziesz na naszej stronie, poświęconej wydarzeniu.