Prawidłowe rozliczenie VAT jest niezwykle istotne, lecz wiąże się czasami z koniecznością sięgnięcia po komentarz lub poradę eksperta. Obserwując pytania, z jakimi radzić muszą sobie jednostki oświatowe, z którymi współpracujemy, postanowiliśmy zebrać te najczęściej powtarzane. Korzystając z wiedzy naszego Partnera - Spółki Doradztwa Finansowego TAXA Group sp. z o.o., przygotowaliśmy odpowiedzi na pytania, z którymi zwracają się do nas polskie szkoły. Zachęcamy do zapoznania się z drugą poradą z serii Zrozumieć VAT.
Pytanie: Czy pobieranie odpłatności przez szkoły podstawowe za prowadzenie
zajęć sekcji, pracowni, kółek zainteresowań podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
Pobieranie jakiejkolwiek
odpłatności za prowadzenie zajęć sekcji, pracowni, kółek zainteresowań,
powoduje, że należy tę odpłatność zakwalifikować jako opłatę za świadczoną
usługę. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (t.j. Dz.
U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm., dalej ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem
od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie
usług na terytorium kraju.
Zatem, w przypadku odpłatnego świadczenia usług na terytorium
kraju, taka usługa zostaje opodatkowana podatkiem VAT wg. stawki 23%.
W tym miejscu wyjaśnijmy, iż w
odniesieniu do ww. zajęć nie znajduje
zastosowania żadna obniżona stawka
podatku VAT, dlatego ww. usługi należy opodatkować stawką podstawową.
W sytuacji, w której podatnik
wykonuje czynności opodatkowane, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w
zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności
opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku
należnego o kwotę podatku naliczonego. Wynika to z zasady neutralności podatku
VAT.
Załóżmy, że podatnik ma możliwość wyodrębnienia podatku
naliczonego w odniesieniu towarów i usług służących do czynności
opodatkowanych. Zatem wydaje się być oczywiste, że powinien on dokonać takiego
wydzielenia. Ale czy na pewno? Zwracamy uwagę, na pojawiające się orzecznictwo
sądowe zgodnie, z którym w sytuacji zakupów towarów i usług, które służą
jednocześnie czynnością opodatkowanym i niepodlegającym opodatkowaniu, a ich
wyodrębnienie nie jest możliwe, podatnik nie ma w takiej sytuacji obowiązku
stosowania metody wyodrębnienia podatku naliczonego w odniesieniu do towarów i
usług wykorzystywanych jedynie do czynności opodatkowanych. Potwierdzeniem
powyższego jest wyrok NSA z dnia 14
grudnia 2011 r., sygn. akt I FSK 430/11 w którym czytamy, że polski legislator
podatkowy w żadnej z ustaw podatkowych nie wskazał metody obliczenia proporcji
przy wykonywaniu przez podatnika czynności podlegających i nie podlegających
opodatkowaniu VAT. Nie zawiera ich VI Dyrektywa (także Dyrektywa 2006/112/WE). Nie można więc jedynie w oparciu o zasadę
neutralności podatku VAT bez zapisów ustawowych nakładać na podatnika obowiązków
stosowania metody wyodrębniania podatku naliczonego w sytuacji, gdy zakupy
towarów i usług służą jednocześnie czynnościom opodatkowanym i niepodlegającym
opodatkowaniu, a ich wyodrębnienie nie jest możliwe. Obliczanie ewentualnej
proporcji lub ustalenie metod i kryteriów właściwych dla zakresu odliczenia w
przypadku wykonywania jednocześnie czynności opodatkowanych i niepodlegających
opodatkowaniu wymaga ingerencji ustawodawcy. W braku zaś takich zapisów
niedopuszczalne jest ograniczanie prawa do odliczenia podatku naliczonego
jedynie w oparciu o kryteria lub metody, które ma ustalać ad hoc sam podatnik.
Takie stanowisko zostało również
potwierdzone m.in. w wyroku WSA w Łodzi z dnia 18 maja 2015 r., sygn. akt I
SA/Łd 287/15 jak również w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 14 maja 2015 r., sygn.
akt I SA/Pa 1085/14. Musimy jednak pamiętać, że powyższe kwestie występują w
rozbieżności w orzecznictwie.
Podsumowując, w naszym mniemaniu pobieranie odpłatności za świadczenie usług
polegających na prowadzeniu zajęć m.in. baletowych, gimnastycznych itd.
niezależnie od sposobu, w jaki zostaną one nazwane, opodatkowane będą stawką
podstawową 23%.
Podatnik, który dokonuje
czynności opodatkowanych i niepodlegających ustawie VAT powinien wydzielić
kwotę podatku naliczonego związanego wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi. W
sytuacji, w której podatnik nie może wyodrębnić jaka część towarów i usług jest
wykorzystywana do czynności opodatkowanych to w obecnym stanie prawnym istnieje
możliwość nie dokonywania takiego wydzielenia i odliczenie 100% podatku VAT
naliczonego, jednak takie postępowanie może nas narazić na konflikt z organami
podatkowymi. Od początku roku podatnicy podatku VAT wykonujący zadania
opodatkowane oraz niepodlegające opodatkowaniu zobowiązani zostali przez ustawodawcę
do wyodrębnienia nabywanych towarów i usług, które w całości służą wykonywaniu
tylko działalności gospodarczej podatnika.
Jeśli jednak nie jest możliwe wydzielenie takich wydatków wówczas podatnik
zobowiązany jest do wyliczenia kwoty podatku VAT naliczonego w sposób, który
najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej działalności i dokonywanych nabyć
(tzw. prewskaźnik). Jednocześnie ustawodawca wskazał w uchwalonej zmianie
ustawy VAT sposoby wyodrębnienia ww. podatku VAT naliczonego.
W związku z powyższym, musimy zdać sobie sprawę, że zastosowanie odpowiedniego sposobu wyodrębniania kwot podatku VAT naliczonego związanego tylko z działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT już dzisiaj pozwoli na odliczenie części podatku VAT i uchroni przed ewentualnymi sporami w tym zakresie z organami podatkowymi.